بهشت آن‌گاه خوش باشد که تو «رضوان» من باشی
تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۶۱۲۴۷
قدیمی‌ها آن را بهتر و بیشتر می‌شناسند؛ وقتی از «گلکاری طبرسی» یا «فلکه حضرتی» صحبت می‌کنند، حتماً به یاد می‌آورند که در بخش غربی تلاقی خیابان طبرسی با محدوده حرم مطهر، محوطه‌ای بزرگ با فضای سبز فراوان وجود داشت که به آن «باغ رضوان» می‌گفتند.
برخی به غلط، این مکان را با گلکاری طبرسی اشتباه می‌گرفتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تاریخ معاصر صحن رضوان
تاریخ صحن رضوان را باید از آخر به اول مرور کرد. بخشی از محوطه مشجر باغ رضوان، در سال ۱۳۲۷ش، در اختیار اداره فرهنگ آن زمان یا آموزش و پرورش فعلی قرار گرفت و در آن دبستانی ساختند به نام «دبستان غزالی». چند سال بعد، در اوایل دهه ۱۳۳۰، آیت‌الله میرزاحسین فقیه خراسانی، بخش بزرگی از باغ رضوان را تحویل گرفت و در آن، مدرسه و قبرستان ایجاد کرد؛ البته بعد خواهم گفت که سابقه استفاده از باغ به عنوان قبرستان، خیلی قدیمی‌تر از این حرف‌هاست. مرحوم فقیه خراسانی، بنایی در باغ رضوان ایجاد کرد که ۱۳ هزار و ۹۴۰ مترمربع مساحت داشت و نقشه آن، براساس نقشه صحن عتیق طراحی شده بود؛ چهار ایوان بلند در چهار طرف که حدود ۱۶ متر ارتفاع داشتند و در اطراف محوطه این ساختمان که مدرسه علمیه بزرگی بود، ۱۵۰ حجره برای اسکان طلاب ساخته شد. گزارش‌هایی درباره کاشی‌کاری زیبا و معرق‌های چشمنواز این مدرسه، به همراه چند تصویر وجود دارد. بنای مدرسه در باغ رضوان از سمت جنوبی به محوطه فلکه حضرت وصل می‌شد و بر سردر آن، مشخصات و سال ساخت را حک کرده بودند؛ اما در سال ۱۳۵۴ش، صحن و مدرسه باغ رضوان، به‌ناگاه و با بهانه ساخت فلکه بزرگ حضرتی، تخریب شد و دیگر اثری از آن باقی نماند؛ به جز تعدادی درخت تناور که امروزه در محدوده داخلی حرم مطهر و در صحنی به نام رضوان چشمنوازی می‌کند و مدتی، محل استقرار کبوتران حرم رضوی هم بوده است.
تاریخ قدیم صحن رضوان
اما تاریخ صحن رضوان، به وقایع همین چند دهه اخیر خلاصه نمی‌شود؛ صحن رضوان بخشی از یک خاطره بسیار قدیمی در شهر مشهد است؛ خاطره‌ای که با داستان‌ها و روایت‌های واقعی و غیرواقعی درآمیخته. براساس متون تاریخی، صحن رضوان بخشی از قبرستان بسیار کهنسال مشهد یعنی قبرستان «قتلگاه» بود. نام این قبرستان در متون تاریخی دوره تیموری و حتی پیش از آن نیز وجود دارد و نشان می‌دهد یکی از نخستین مناطقی بود که به منظور دفن اموات در اطراف حرم رضوی انتخاب شد و در شماره ششم رواق، اطلاعاتی مختصر را درباره آن به شما عزیزان ارائه کردم. دلیل نام‌گذاری این مکان به عنوان قتلگاه، دقیق معلوم نیست؛ اما برای این قبرستان قدیمی نام‌های «غسلگاه» و «مغسل‌الرضا(ع)» را هم در تاریخ ذکر کرده‌اند که نشان می‌دهد این عنوان، می‌تواند تغییرشکل یافته نامی قدیمی‌تر هم باشد. بیهقی در کتاب «تاریخ بیهق» به نقل از ابن‌فندق در سال ۵۴۸ق، آورده است ابوعلی فضل بن حسن طبرسی را طبق وصیت خودش در نزدیکی مسجد قتلگاه دفن کردند؛ امروزه مزار شیخ طبرسی در گوشه‌ای از صحن رضوان قرار دارد که البته، آن را هنگام اجرای طرح‌های توسعه حریم حرم، مقداری به سمت غرب جابه‌جا کرده و برایش ساختمان ویژه‌ای ساخته‌اند. گزارش‌های دوره تیموری هم به همین نام اشاره دارند. با این وجود، برخی معتقدند وجه تسمیه قتلگاه، دفن کشته‌شدگان در حمله ازبکان به سال ۹۹۷ق. است که این نقل قول، درست به نظر نمی‌رسد. داستانی قدیمی در میان سالخوردگان مشهدی وجود دارد که می‌گویند اراضی این محدوده توسط امام رضا(ع) خریداری و برای دفن مسلمانان وقف شد؛ منشی قمی در «خلاصه التواریخ» که آن را در قرن دهم هجری قمری به رشته تحریر درآورده است، این نقل قول را تکرار می‌کند و می‌نویسد این اراضی در کنار نقطه‌ای است که پیکر مطهر ثامن‌الحجج(ع) را غسل دادند و در محل غسل دادن، مسجدی قرار دارد که مردم برای زیارت و عبادت به آنجا می‌روند. هرچند ماجرای غسل و خرید زمین، منشأ و سند تاریخی ندارد، اما مشهور بودن داستان، نیاز به مطالعه بیشتر را ضروری می‌کند. برخی احتمال می‌دهند دلیل قتلگاه نامیده شدن این قبرستان کهنسال، شمار بالای کشته‌شدگانی است که در یک نبرد منطقه‌ای، در سال ۵۱۰ق. به قتل رسیدند و در این مکان دفن شدند. براساس گزارش منشی قمی در کتاب ارزشمند «گلستان هنر»، شاه طهماسب صفوی در سال ۹۶۶ق، ۱۰۰ تومان تبریزی برای ساخت دیواری اطراف قبرستان قتلگاه اختصاص داد و این مسئله نشان می‌دهد مکان فعلی باغ رضوان، از هر جهت مورد توجه عموم مردم بوده است. از جمله افرادی که براساس وصیتشان در این مکان دفن شده‌اند، می‌توان به شیخ طبرسی، محمد رستمداری، میرمحمدتقی رضوی، علیشاه افشار و فاضل بسطامی اشاره کرد. امروزه تنها مزار شیخ طبرسی و مرحوم آیت‌الله میرزاحسین فقیه سبزواری و همسرش در باغ رضوان قابل رؤیت است.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: باغ رضوان حرم مطهر صحن رضوان باغ رضوان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۶۱۲۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قبرستان متروکه منطقه دهخدای زنجان تعیین تکلیف می‌شود
جلسه تعیین تکلیف وضعیت قبرستان منطقه قدیمی دهخدا شهر زنجان روز دوشنبه با حضور مدیران دستگاه های متولی برگزار شد.
نماینده مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی در این جلسه، گفت: مردم از شرایط موجود این محل اذیت می شوند در حالی که نهادهای متولی می توانند آن را تغییر کاربری بدهند و باید این کار را انجام دهند، به هرحال باید این فضا تغییر کند و نباید دود این مساله به چشم مردم برود.
مصطفی طاهری افزود: امیدواریم با اقدامات و هماهنگی های صورت گرفته تا تابستان امسال تغییر کاربری آن به پارک تصویب شود؛ خوشبختانه هیچ نهادی دنبال منفعت در این مساله نیست، در نهایت دیدگاه اوقاف هم باید این باشد که مردم از وضعیت این محل اذیت نشوند و اگر راهکار میانبری هم برای حل مساله هست باید انجام دهیم.
حجت‌الاسلام مختار کرمی مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان هم در این نشست، گفت:جلسات متعدد قبلی منجر به تفاهم نامه ای شد و باید کار را قانونی پیش ببریم و ما هم دغدغه مردم را داریم، اما توافقات باید کارشناسی شده باشد.
وی ادامه داد: موافق پیشبرد امور به نفع مردم هستیم چون یکی از کارکردهای اساسی وقف برای آسایش مردم است و الان هم همانگونه است اما بعضی مقرارت در اختیار ما نیست و آماده هستیم به شرط باقی ماندن این محل به صورت وقفی خود شهرداری آن را به پارک تبدیل کند.
علیرضا فیروزفر شهردار زنجان نیز در ادامه جلسه، گفت: تغییر کاربری این مکان می تواند انجام شود و برای ما فرق نمی کند که چه کاربری برای آن تصویب شود چون هدف ما آبادانی شهر است.
وی اظهار کرد: خود اوقاف هم می‌تواند این زمین را آباد کند و ما می توانیم این کار را تسهیل کنیم اما باید زمان بندی شده باشد و آماده برگزاری مناقصه تعیین پیمانکار هستیم.
باشگاه خبرنگاران جوان زنجان زنجان
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت